Guru Gobind Singh ji

ਨਗਰੀ ਅਨੰਦ ਛੱਡ ਗੋਬਿੰਦ ਪਿਆਰੇ ਜਦ
ਸਰਸਾ ਦੇ ਵੱਲ ਨੂਰੀ ਮੁੱਖ ਨੂੰ ਘੁਮਾਇਆ ਸੀ
ਲਾਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਵਾਲੀ ਘੜੀ ਨੇੜੇ ਆਣ ਢੁੱਕੀ
ਸਤਿ ਕਰਤਾਰ ਕਹਿ ਕੇ ਸੀਸ ਨੂੰ ਝੁਕਾਇਆ ਸੀ

ਅਜੀਤ ਤੇ ਜੁਝਾਰ ਜਦੋਂ ਗੋਬਿੰਦ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਰੇ
ਗੁਜਰੀ ਨੇ ਛੋਟਿਆਂ ਨੂੰ ਉਂਗਲੀ ਨਾਲ ਲਾਇਆ ਸੀ
ਪੋਹ ਦੀ ਸੀ ਠੰਡ ਉੱਤੋਂ ਘੁੱਪ ਸੀ ਹਨੇਰਾ ਛਾਇਆ
ਕਹਿਰ ਦਾ ਸੀ ਸਮਾਂ ਜਿਹੜਾ ਗੋਬਿੰਦ ਤੇ ਆਇਆ ਸੀ

ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਤੁਰੀ ਜਾਂਦੇ ਤੁਰੀ ਜਾਂਦੇ
ਮੰਜ਼ਲ ਨਾ ਕੋਈ ਜਿਹਦਾ ਠ੍ਹੋਰ ਉਹ ਬਣਾਇਆ ਸੀ
ਥੱਕ ਗਏ ਹਾਂ ਮਾਤਾ ਘੜੀ ਕਰੀਏ ਆਰਾਮ ਏਥੇ
ਗੁਜਰੀ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੀਨੇ ਨਾਲ ਲਾਇਆ ਸੀ

ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਪੈਰਾਂ ਨਾਲ ‘ਸਰ’ਕਰ ਮੰਜ਼ਲਾਂ ਨੂੰ
ਸੇਵਕ ਗ਼ਰੀਬ ਇੱਕ ਆਪ ਮਿਲਾਇਆ ਸੀ
ਗੋਬਿੰਦ ਦੇ ਲਾਲ ਦੇਖ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਿਆਰ ਉਹਨੇ
ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ’ਚ ਸੀਸ ਨੂੰ ਝੁਕਾਇਆ ਸੀ

ਦਿਨ ਚੜੇ ਸੂਰਜ ਨੇ ਵੰਡੀ ਰੁਸ਼ਨਾਈ ਜਦੋਂ
ਘਰ ਚੱਲੋ ਮੇਰੇ ਗੰਗੂ ਅਰਜ਼ ਗੁਜਾਰੀ ਸੀ
ਰਾਤ ਦੇ ਉਨੀਦੇਂ ਉੱਤੋਂ ਠੰਡ ਦੇ ਸਤਾਏ ਬੱਚੇ
ਛੇਤੀ ਚੱਲੋ ਮਾਤਾ ਝੱਟ ਕਰ ਲਈ ਤਿਆਰੀ ਸੀ

ਤੁਰਿਆ ਸੀ ਜਾਂਦਾ ਗੰਗੂ ਜਦ ਪਿੰਡ ਵੱਲ ਖੇੜੀ ਨੂੰ
ਮੋਹਰਾਂ ਵਾਲੀ ਥੈਲੀ ਮਾਤਾ ਗੰਗੂ ਨੂੰ ਚੁਕਾਈ ਸੀ
ਰੋਟੀ-ਟੁਕ ਕਰ ਛੇਤੀ ਗੋਬਿੰਦ ਦੇ ਲਾਲ ਆਏ
ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਹੱਸ ਕੇ ਤੇ ਮੰਜੀ ਉਹਨੇ ਡਾਈ ਸੀ

ਲਾਲਚ ਦੀ ਅੱਖ ਖੁੱਲੀ ਮਾਇਆ ਵੱਲ ਤੱਕ ਕੇ ਤੇ
ਮੋਹਰਾਂ ਵਾਲੀ ਥੈਲੀ ਉਹਨੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲੁਕਾਈ ਸੀ
‘ਮੰਗ ਕੇ ਤੂੰ ਰੱਖ ਲੈਦੋਂ’ ਕਹਿਆ ਜਦ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ
ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਣ ਥਾਣੇ ਚੁਗਲੀ ਜਾ ਲਾਈ ਸੀ

ਆਏ ਸੀ ਸਿਪਾਈ ਜਦ ਪਿੰਡ ਵੱਲ ਖੇੜੀ ਨੂੰ
ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਥਕੜੀ ਲਾਈ ਸੀ
ਸੂਰਜ ਤੇ ਚੰਨ ਰੋਏ ਧਰਤੀ ਆਕਾਸ਼ ਰੋਏ
ਬੱਦਲਾਂ ਨੇ ਝੜੀ ਉਦੋਂ ਹੰਝੂਆਂ ਦੀ ਲਾਈ ਸੀ

ਆ ਗਈ ਏਂ ਧਰਤੀਏ ਸਰਹੰਦ ਦੀਏ ਜ਼ਾਲਮੇ ਨੀਂ
ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਲਾਲ ਦੋਵੇਂ ਕੈਦ ਕਰਵਾਏ ਸੀ
ਧਰਮ ਈਮਾਨ ਛੱਡੋ ਗੱਦੀਆਂ ਸੰਭਾਲੋ ਪਰ
ਲਾਲਚ ਨੂੰ ਤੱਕ ਲਾਲਾਂ ਚਿੱਤ ਨਾ ਡੁਲਾਏ ਸੀ

ਬੱਚੇ ਜਦੋਂ ਮੁੜੇ ਮਾਤਾ ਕੋਲ ਠੰਡੇ ਬੁਰਜ਼ ਵਿੱਚ
ਸੂਬੇ ਨਾਲ ਹੋਈ ਸਾਰੀ ਵਾਰਤਾ ਸੁਣਾਈ ਸੀ
ਅਰਜੁਨ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਤੇਗ਼ ਬਹਾਦਰ ਵਾਲੀ
ਦਾਸਤਾਨ ਮਾਤਾ ਉਦੋਂ ਲਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਸੀ

ਸੀਸ ਭਾਵੇਂ ਚਲਾ ਜਾਵੇ ਸਿਦਕ ਨਾ ਜਾਵੇ ਕਦੀ
ਸਵਾ ਲੱਖ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਕੱਲੇ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲੜਾਈ ਸੀ
ਜ਼ਾਬਰ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਅੱਗੇ ਝੁਕਿਓ ਨਾ ਕਦੇ ਤੁਸੀਂ
ਗੁਜਰੀ ਨੇ ਲਾਲਾਂ ਤਾਈਂ ਗੱਲ ਸਮਝਾਈ ਸੀ

ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਹਨੇਰੀ ਰਾਤ ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਨੇ ਅੱਤ ਚੁੱਕੀ
ਏਸ ਸਮੇਂ ਰੱਬ ਦਾ ਪਿਆਰਾ ਇੱਕ ਆਇਆ ਸੀ
ਰੱਖ ਕੇ ਹਥੇਲੀ ਉੱਤੇ ਜਾਨ ਆਇਆ ਮੋਤੀ ਮਹਿਰਾ
ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਵੀ ਪਿਆਇਆ ਸੀ

ਹੋਈ ਪ੍ਰਭਾਤ ਜਦੋਂ ਲੈਣ ਆ ਗਏ ਲਾਲਾਂ ਤਾਈਂ
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜੋੜੀ ਮਾਤਾ ਹਿੱਕ ਨਾਲ ਲਾਈ ਸੀ
ਮੁਲਾਕਾਤ ਆਖਰੀ ਏ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਜਾਣ ਲਿਆ
ਜਾਣ ਲੱਗੇ ਫ਼ਤਹਿ ਤਾਹੀਂਓ ਆਖ਼ਰੀ ਬੁਲਾਈ ਸੀ

ਅੱਗੇ-ਅੱਗੇ ਲਾਲ ਜਾਂਦੇ ਪਿੱਛੇ ਨੇ ਸਿਪਾਹੀ ਤੁਰੇ
ਸੂਬੇ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਜਾ ਫ਼ਤਹਿ ਉਹ ਬੁਲਾਈ ਸੀ
ਮੰਨੋਂ ਤੁਸੀਂ ਈਨ ਸਾਡੀ ‘ਕਾਫ਼ਰਾਂ’ ਦਾ ਸੰਗ ਛੱਡੋ
ਸੂਬੇ ਨੇ ਲਾਲਾਂ ਤਾਈਂ ਗੱਲ ਸਮਝਾਈ ਸੀ

ਮੌਤ ਨੂੰ ਵਿਆਉਣ ਅਸੀਂ ਸੂਬਿਆ ਆਏ ਹਾਂ
ਜੌਰਾਵਰ ਗੱਜ ਕੇ ਚੋਟ ਡੰਕੇ ਤੇ ਲਾਈ ਸੀ
ਸੱਪ ਦੇ ਬੱਚੇ ਕਦੀ ਮਿੱਤ ਨਹੀਂਓ ਹੋਣ ਲੱਗੇ
ਸੁੱਚਾ ਨੰਦ ਆਣ ਕੇ ਤੇ ਅੱਗ ਹੋਰ ਲਾਈ ਸੀ

ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਹੋ ਕੇ ਕਾਜ਼ੀ ਵੱਲ ਤੱਕ ਸੂਬਾ
ਸ਼ਰ੍ਹਾ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਦੇਖੋ ਸਜ਼ਾ ਕੀ ਬਣਾਈ ਸੀ
ਜਿਊਂਦੇ ਜੀਅ ਨੀਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿੰਣ ਦਿਉ ਲਾਲਾਂ ਤਾਈਂ
ਆਖ ਕੇ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਵਾਲੀ ਹੱਦ ਉਸ ਮੁਕਾਈ ਸੀ

ਸੂਬੇ ਦੀ ਕਹਚਿਰੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਹੋਇਆ ਸ਼ੇਰ ਖਾਨ
ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਤੋਂ ਡਾਹਢਾ ਤੰਗ ਹੋਇਆ ਸੀ
ਹਾਅ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਮਾਰ ਕਹਚਿਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਚਲਾ ਗਿਆ
ਜ਼ੁਲਮ ਖਿਲਾਫ਼ ਕੱਲਾ ਸੂਰਮਾਂ ਖਲੋਇਆ ਸੀ

ਅੰਬਰ ਵੀ ਰੋਏ ਉਦੋਂ ਧਰਤੀ ਵੀ ਧਾਹ ਮਾਰੀ
ਸ਼ਹੀਦੀ ਵਾਲਾ ਜਾਮ ਜਦੋਂ ਲਾਲਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਇਆ ਸੀ
ਸੁਣਕੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਕਾ ਮਾਤਾ ਜੀ ਅਡੋਲ ਹੋ ਗਏ
ਭਾਣਾ ਕਰਤਾਰ ਦਾ ਸਤਿ ਕਹਿ ਕੇ ਮਨਾਇਆ ਸੀ

ਗੋਬਿੰਦ ਪਿਆਰੇ ਅੱਜ ਕਰਜ਼ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ
ਉੱਮਰ ਸੀ ਨੌਂ ਵਰੇ ਸ਼ਹੀਦ ਪਿਤਾ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ
ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਲਾਲ ਮਾਤਾ ਨਾਲ ਚਲੇ ਗਏ
ਹਾਲ ਮੁਰੀਦਾਂ ਦਾ ਫਿ਼ਰ ਮਿੱਤਰ ਨੂੰ ਸੁਣਾਇਆ ਸੀ

ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ

ਤੇਗ਼ ਦੀ ਧਾਰ

ਜ਼ਬਰ, ਜੁਲਮ ਦੀ ਜਾਲਮਾ ਅੱਤ ਚੁੱਕੀ,
ਪਾਪ ਝੁੱਲਿਆ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਉਤੇ ।
ਗਲ ਘੁੱਟਿਆ ਪਿਆ ਮਜ਼ਲੂਮ ਦਾ ਸੀ,
ਝੱਪਟੇ ਬਾਜ , ਚਿੱੜੀਆਂ ਦੀ ਡਾਰ ਉਤੇ।
ਧਰਤੀ ਉਤੇ ਸੀ ਕਹਿਰ ਦੀ ਅੱਗ ਵਰ੍ਹਦੀ,
ਤੁਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ ਖ਼ੂਨੀ ਅੰਗਿਆਰ ਉਤੇ।
ਬੱਚੇ, ਬੁੱਢੇ, ਜਵਾਨ ਦੀ ਗੱਲ ਛਡ੍ਹੋ,
ਤਰਸ ਕੀਤਾ ਨਾ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨਾਰ ਉਤੇ ।

ਬਾਜਾਂ ਵਾਲਾ ਫਿਰ ਲੈ ਪੈਗਾਮ ਆਇਆ ,
ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਣ ਸੀ , ਇਕ ਓਕਾਰ ਉਤੇ।
ਅੱਜ ਸਾਰਾ ਹੀ ਜੱਗ ਪੁਕਾਰਦਾ ਏ ,
ਸਿੱਦਕ ਨੱਚਿਆ ਤੇਗ਼ ਦੀ ਧਾਰ ਉਤੇ ।
* * * * *
ਕਲਗੀ ਵਾਲੇ ਨੇ ਵੇਖਿਆ , ਜ਼ੁਲਮ ਹੁੰਦਾ,
ਪੰਥ ਖਾਲਸਾ ਤਾਹੀਉਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ।
ਕਿਵੇਂ ਜੂਝਣਾ ਅਸੀਂ ਮੈਦਾਨ ਅੰਦਰ ,
ਏਸ ਗੱਲ ਤੇ ਗੌਰ- ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ।
ਇਕ ਨਵਾਂ ਹੀ ਪੰਥ ਸਜਾਵਣੇ ਲਈ ,
ਅਨੰਦ ਪੁਰ ‘ਚ , ਖੁਲ੍ਹਾ ਦਰਬਾਰ ਕੀਤਾ ।
ਸਾਜੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ , ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਚੋਂ ,
ਜੋ ਵੀ ਕੀਤਾ,ਉਹ ਸਤਿ ਕਰਤਾਰ ਕੀਤਾ ।

ਖੰਡਾ , ਤੀਰ ਕਮਾਨ ਤੇ ਢਾਲ ਕਹਿੰਦੀ ,
ਸਾਨੂੰ ਮਾਣ ਹੈ ਤਿੱਖੀ ਤਲਵਾਰ ਉਤੇ ।
ਅੱਜ ਸਾਰਾ ਹੀ , ਜੱਗ ਪੁਕਾਰਦਾ ਏ ,
ਸਿੱਦਕ ਨੱਚਿਆ , ਤੇਗ਼ ਦੀ ਧਾਰ ਉਤੇ ।
* * * * *
ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜ ਦਾ ਮੂੰਹ ਮੋੜਨੇ ਲਈ ,
ਸਿੰਘਾਂ ਦਿਤੀਆਂ ਹੱਸ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਨੇ ।
ਸਵਾ ਲੱਖ ਨਾਲ ਇਕ ਸੀ ਰਿਹਾ ਲੜਦਾ,
ਦਸੇ ਜ਼ੌਹਰ ਸੀ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਵਾਨੀਆਂ ਨੇ ।
ਸੱਥਰ ਵੈਰੀ ਦੇ ਪਾਏ ਮੈਦਾਨ ਅੰਦਰ ,
ਇਹੀਉ ਕੌਮ ਦੇ ਲਈ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਨੇ ।
ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਦੀ ਧਰਤ ਸੀ ਗਈ ਰੰਗੀ ,
ਲੱਹੂ ਭਿੱਜੀਆਂ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਗਾਨੀਆਂ ਨੇ ।

ਸਾਨੂੰ ਮਾਣ ਹੈ , ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਤੇ ,
ਨਾਲੇ ਮਾਣ ਹੈ ਸੁੱਚੀ ਦਸਤਾਰ ਉਤੇ ।
ਅੱਜ ਸਾਰਾ ਹੀ ਜੱਗ ਪੁਕਾਰਦਾ ਏ ,
ਸਿੱਦਕ ਨਚਿੱਆ ਖੰਡੇ ਦੀ ਧਾਰ ਉਤੇ ।
* * * * * *
ਨੀਂਹ ਕੌਮ ਦੀ ਪੱਕੀ ਕਰਨ ਖ਼ਾਤਰ ,
ਪਿਤਾ ਵਾਰਿਆ ਤੇ ਪੁੱਤਰ ਵਾਰ ਦਿਤੇ ।
ਦੋ ਵਾਰੇ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਜੰਗ ਅੰਦਰ ,
ਜਿਊਂਦੇ ਨੀਹਾਂ ‘ਚ ਦੋ ਖਲ੍ਹਾਰ ਦਿਤੇ ।
ਤੱਤੀ ਲੋਹ ਤੇ ਦਾਦੇ ਦਾ ਸਿੱਦਕ ਵੇਖੋ ,
ਸ਼ਹਾਦਤ ਭਰੇ ਸੀ ਫ਼ੁੱਲ ਅੰਗਿਆਰ ਦਿਤੇ।
ਸਾਜੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਨੇ ,
ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਕਕਾਰ ਦਿਤੇ ।

“ਸੁਹਲ” ਸਦਾ ਉਹ ਕੌਮਾ ਜੀਊਂਦੀਆਂ ਨੇ,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਖਿਆ ਸੀਸ ਕੱਟਾਰ ਉਤੇ ।
ਅੱਜ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਹੀ ਆਖਦਾ ਏ ,
ਸਿੱਦਕ ਨੱਚਿਆ ਤੇਗ਼ ਦੀ ਧਾਰ ਉਤੇ ।

Malkiat Sohal

ਮਾਛੀਵਾੜੇ ਦਾ ਜੰਗਲ

ਮਾਛੀਵਾੜੇ ਜੰਗਲਾਂ ‘ਚ ਸੁੱਤੇ ਮੇਰੇ ਮਾਹੀ ਨੂੰ, ਝੱਲ ਮਾਰ ਠੰਡੀਏ ਹਵਾਏ।
ਚਰਨਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹ ਕੇ ਉਹਦੇ ਪਾਕ ਹੋ ਜਾਏ, ਸਾਰੀ ਫਿਜ਼ਾ ਨੂੰ ਤੂੰ ਫਿਰ ਮਹਿਕਾਏ॥

ਰਿਹਾ ਨੀਲਾ ਘੋੜਾ ਨਾ ਤੇ ਬਾਜ਼ ਵੀ ਹੈ ਖੋਹ ਗਿਆ,
ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਜਾਮਾ ਸਾਰਾ ਲੀਰੋ ਲੀਰ ਹੋ ਗਿਆ,
ਪੈਰੀਂ ਪਏ ਛਾਲਿਆਂ ‘ਚੋਂ ਸਿਮਕੇ ਲਹੂ ਸਾਰਾ,
ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਪਿਆ ਖਿੰਡੀ ਜਾਏ…

ਭੁੱਲੂ ਇਤਿਹਾਸ ਵੀ ਨਾ ਔਖੀ ਘੜੀ ਵਰਤੀ ਨੂੰ,
ਲੱਗ ਗਏ ਨੇ ਭਾਗ ਅੱਜ ਮਾਲਵੇ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ,
ਕਣ-ਕਣ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਵੀ ਕਰੇ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ,
ਜਿੱਥੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸ਼ਰੀਰ ਛੂਹਾਏ…

ਯਾਰੜੇ ਦਾ ਸੱਥਰ ਸਿਰਹਾਣਾ ਲਾਇਆ ਢੀਮ ਦਾ
ਕਰਾਂ ਕੀ ਬਿਆਨ ਮੈਂ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਅਜ਼ੀਮ ਦਾ
ਸਿੱਧੂ ਬਲਰਾਜ ਅੱਜ ਯੂ. ਕੇ. ਵਿਚ ਬੈਠਾ,
ਤੇਰੀ ਸਿਫਤਾਂ ਦੇ ਗੀਤ ਬਣਾਏ

ਬੀਬੀ ਭਾਨੀ ਦਾ ਜਾਇਆ

ਰਾਮਦਾਸ ਦਾ ਲਾਲ ,
ਬੀਬੀ ਭਾਨੀਂ ਦਾ ਜਾਇਆ ।
ਤੱਤੀ ਤਵੀ ਉਤੇ ,
ਜਿਸ ਚੌਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

ਹੋਈ ਸੀ ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਹੱਦ,
ਕਹਿੰਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ।
ਜ਼ਬਰ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਸੀ .
ਹੋਇਆ ਲੰਮਾ ਕੱਦ ।
ਰੱਬ ਦੇ ਉਪਾਸ਼ਕਾਂ ਤੇ ;
ਕਹਿਰ ਸੀ ਕਮਾਇਆ
ਤੱਤੀ ਤਵੀ ਉਤੇ,
ਵੇਖੋ ! ਚੌਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ ।

ਤਪਦੀ ਹੋਈ ਤਵੀ ਨੇ ਸੀ,
ਲੰਮਾ ਹੌਕਾ ਮਾਰਿਆ।
ਸੜਦੀ ਹੋਈ ਰੇਤ ਕੋਲੋਂ ,
ਗਿਆ ਨਾ ਸਹਾਰਿਆ ।
ਲਾਲ – ਸੂਹੀ ਅੱਗ ਨੇ ;
ਸੀ ਦੁੱਖੜਾ ਸੁਣਾਇਆ
ਤੱਤੀ ਤਵੀ ਉਤੇ ,
ਵੇਖੋ! ਚੌਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ ।

ਲਾਹੌਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਸੁਣ ,
ਥਰ - ਥਰ ਕੰਬੀਆਂ ।
ਚੰਦੂ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾਂ ਫਿਰ,
ਹੋ ਗਈਆਂ ਨਿੱਕਮੀਆਂ ।
ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਦਾ ਤਾਜ ਸੀ ;
ਅਨੋਖ਼ਾ ਗੁਰਾਂ ਪਾਇਆ
ਤੱਤੀ ਤਵੀ ਉਤੇ,
ਵੇਖੋ! ਚੌਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ।

ਅਸਾਂ ਭਾਣੇ ‘ਚ ਹੈ ਰਹਿਣਾ,
ਭਾਣੇ ਮੰਨੋਂ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ।
ਤੇਰਾ ਭਾਣਾ ਮੀਠਾ ਲਾਗੇ ,
ਉਹ ਮੁਖ਼ੋਂ ਸੀ ਉਚਾਰਦੇ।
ਨੋਸ਼ਿਹਰੇ ਵਾਲੇ “ਸੁਹਲ” ਦਾ,
ਸੀ , ਦਿਲ ਤੜਫਾਇਆ
ਤੱਤੀ ਤਵੀ ਉਤੇ ,
ਵੇਖੋ! ਚੌਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ ।
ਰਾਮ ਦਾਸ ਦਾ ਲਾਲ,
ਬੀਬੀ ਭਾਨੀ ਦਾ ਜਾਇਆ।

Malkiat Sohal

ਨਮਸਕਾਰ

ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹੀਅਤ ਨਾਲ ਜੋ ਟਕਰਾ ਗਏ,

ਉਹਨਾਂ ਜਾਂਬਾਜਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਨਮਸਕਾਰ।

ਵਿੰਨਿਆ ਸੀਨਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਜਲਾਦ ਦਾ,

ਤੀਰ-ਅੰਦਾਜਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਨਮਸਕਾਰ,

ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਬਣ ਜੋ ਗੂੰਜੀਆਂ,

ਉਹਨਾਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਨਮਸਕਾਰ।

ਚੀਰ ਲੰਘੀਆਂ ਜੁਲਮ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ,

ਉਹਨਾਂ ਪ੍ਰਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਨਮਸਕਾਰ।

ਨਵੇਂ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਖੋਹਲੇ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਅਕਾਸ਼

ਉਹਨਾਂ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਨਮਸਕਾਰ।

ਕਿਹੜਾ ਸਰਦਾਰ ਕਹੂਗਾ, ਤੈਨੂ ਦਸਤਾਰ ਬਿਨਾਂ

ਲਿਖਿਆ ਸਰਦਾਰ ਦਰਾਂ ਤੇ,ਪਗੜੀ ਨਾ ਕੇਸ ਸਿਰਾਂ ਤੇ
ਕਾਹਦੀ ਪਰੀ ਬਿਨਾ ਪਰ੍ਰਾਂ ਦੇ,ਰੱਬ ਨੀ ਇਤਬਾਰ ਬਿਨਾ
ਬਈ ਕਿਹੜਾ ਸਰਦਾਰ ਕਹੂਗਾ ਤੈਨੂ ਦਸਤਾਰ ਬਿਨਾਂ...?
ਚਾਹੁਨਾ ਸਰਦਾਰ ਕਹੋਣਾ ,ਪਾਉਣਾ ਕੁਝ ਪਊ ਗੁਆਓਣਾ
ਮੰਨਲੈ ਪਹਿਰਾਵਾ ਪਾਓਣਾ ,ਜੰਗ ਨੀ ਹਥਿਆਰ ਬਿਨਾ
ਬਈ ਕਿਹੜਾ ਸਰਦਾਰ ਕਹੂਗਾ ਤੈਨੂ ਦਸਤਾਰ ਬਿਨਾਂ...?
ਹੁੰਦੀ ਜੇ ਰਹੀ ਇਸ ਤਰਾ ,ਸਿਖੀ ਰਹੂ ਕਾਇਮ ਕਿਸ ਤਰਾ
ਫਿਰਦੇ ਹੁਣ ਲੋਕ ਜਿਸ ਤਰਾ,ਅਸਲੀ ਕਿਰਦਾਰ ਬਿਨਾ
ਬਈ ਕਿਹੜਾ ਸਰਦਾਰ ਕਹੂਗਾ ਤੈਨੂ ਦਸਤਾਰ ਬਿਨਾਂ...?
ਨਸ਼ਿਆ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਨ ਲਈ,ਕਹਿ ਗਏ ਗੁਰੂ ਬਾਣੀ ਪੜਨ ਲਈ
ਫਿਰਦੇ ਭਵ-ਜਲ ਤਰਨ ਲਈ ,ਪਰ-ਉਪ-ਕਰ ਬਿਨਾ
ਬਈ ਕਿਹੜਾ ਸਰਦਾਰ ਕਹੂਗਾ, ਤੈਨੂ ਦਸਤਾਰ ਬਿਨਾਂ...?
ਸਿਖੀ ਦਾ ਪਾਕੇ ਬਾਣਾ , ਚੰਗਾ ਨਹੀ ਠੇਕੇ ਜਾਣਾ
ਪਰਾਇਆ ਹਕ ਛਡਦੇ ਖਾਣਾ, ਬਚਜਾ ਹੰਕਾਰ ਬਿਨਾ
ਬਈ ਕਿਹੜਾ ਸਰਦਾਰ ਕਹੂਗਾ, ਤੈਨੂ ਦਸਤਾਰ ਬਿਨਾਂ...?
ਕਰਿਆ ਕਰ ਕਿਰਤ ਕਮਾਈ , ਦਸਾਂ ਨੋਹਾਂ ਦੀ ਭਾਈ
ਹੋਣਾ ਕੋਈ ਨਹੀ ਸਹਾਈ, ਸਚੇ ਕਰਤਾਰ ਬਿਨਾ
ਬਈ ਕਿਹੜਾ ਸਰਦਾਰ ਕਹੂਗਾ, ਤੈਨੂ ਦਸਤਾਰ ਬਿਨਾਂ...?
ਤਕੜੇ ਦਾ ਪਾਣੀ ਭਰਨਾ,ਮਾੜੇ ਨਾਲ ਧੱਕਾ ਕਰਨਾ
ਸਿੰਘਾ ਦਾ ਕਮ ਨਹੀ ਡਰਨਾ, ਤੂੰਬਾ ਕੀ ਤਾਰ ਬਿਨਾ
ਬਈ ਕਿਹੜਾ ਸਰਦਾਰ ਕਹੂਗਾ, ਤੈਨੂ ਦਸਤਾਰ ਬਿਨਾਂ...?
ਹੋਵੇਗਾ ਔਖਾ ਬਾਹਲਾ,ਕਰਕੇ ਧੰਨ ਕੱਠਾ ਕਾਲਾ
ਕੇਹੜਾ ਹਰੀ ਬਰਨ ਸੁਖਾਲਾ, ਬਾਣੀ ਦੇ ਪਿਆਰ ਬਿਨਾ
ਬਈ ਕਿਹੜਾ ਸਰਦਾਰ ਕਹੂਗਾ, ਤੈਨੂ ਦਸਤਾਰ ਬਿਨਾਂ...?‌

ਸੋਚ : ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਬਰਨ
ਕਲਮ ; ਰਣਵੀਰ ਸਿੰਘ ਬਰਨ
+91 9872899505

Weapon.....at the end

ਤੁਰਦੇ ਨੇ ਜੋ ਸੱਚ ਦੀ ਰਾਹ ਤੇ, ਰੁਕਦੇ ਨਹੀ ਨਾ ਰੁੱਕਣਗੇ
ਝੂਠ ਦੇ ਝੱਖੜ ਸਾਹਵੇ ਉਹ ਤਾਂ, ਝੁਕਦੇ ਨਹੀ ਨਾ ਝੁੱਕਣਗੇ
ਅਜ਼ਲਾਂ ਤੋ ਕੁਰਬਾਨ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਸ਼ਮਾਂ ਉਤੋ ਪਰਵਾਨੇ
ਇਸ਼ਕ ਚ ਜਾਨਾਂ ਵਾਰਨ ਵਾਲੇ, ਮੁੱਕਦੇ ਨਹੀ ਨਾ ਮੁੱਕਣਗੇ
ਪਾਣੀ ਦੀ ਥਾਂ ਜਿਸਨੂੰ ਪਾਈ ਹੋਵੇ ਰੱਤ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੇ
ਉਹ ਅਣਖਾਂ ਦੇ ਬੂਟੇ ਕਦੀ ਵੀ ਸੁੱਕਦੇ ਨਹੀ ਨਾ ਸੁੱਕਣਗੇ
ਤੜਪ ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਸੀਨੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵਾਲੀ
ਉਹ ਅਣਖਾਂ ਦੇ ਬੂਟੇ ਕਦੀ ਵੀ ਸੁੱਕਦੇ ਨਹੀ ਨਾ ਸੁੱਕਣਗੇ
ਉਹ ਤਾਂ ਲਾੜੀ ਮੌਤ ਦੇ ਘਰ ਵੀ ਸਿਹਰੇ ਬੰਨ ਕੇ ਢੁੱਕਣਗੇ
ਊਧਮ, ਭਗਤ, ਸਰਾਭੇ ਦੇ ਜੋ ਖਾਬਾਂ ਵਾਲੀ ਅਜ਼ਾਦੀ
ਖਬਰ ਨਹੀ ਸੀ ਉਸ ਵਿੱਚ ਹਾਕਮ, ਸਾਡੀਆ ਇਜ਼ਤਾਂ ਲੁੱਟਣਗੇ
ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੁਕਮਰਾਨ ਜੋ, ਉਡਵਾਇਰ ਨੇ ਬਣ ਗਏ
ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਾਹਵੇ, ਮਾਣ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਟੁੱਟਣਗੇ
ਗੁਰੂਆ ਦੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤੋ ਜ਼ੁਲਮ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣਾ
ਕਲਮਾਂ ਵਾਲੇ ਹੱਥ "ਅਮਨ" ਜਦ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣਗੇ

ਕਲਯੁਗ

ਬੰਦਾ ਬੰਦੇ ਦਾ ਵੇਰੀ ਹੌ ਗਿਆ , ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਵੀ ਜਹਿਰੀ ਹੌ ਗਿਆ |

ਕੌਈ ਪਾਸਾ ਛੱਡਿਆ ਨਈ , ਪਾ ਲਏ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਘੇਰੇ |

ਬਾਬਾ ਤੇਰੇ ਜੱਗ ਉਤੇ , ਅੱਜ-ਕੱਲ ਮੌਜਾ ਲੇਣ ਲੁਟੇਰੇ |

ਕਿਤੇ ਰੌਟੀ ਮਿਲਦੀ ਨਈ , ਕਿਸੇ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਖਾਂਦੇ |

ਜੌ ਸੰਤ ਕਹਾਉਂਦੇ ਨੇ , ਉਹੌ ਪੇਸ਼ੀਆ ਭੁਗਤਣ ਜਾਂਦੇ |

ਤੇਰੀ ਬਾਣੀ ਵੇਚਦੇ ਨੇ , ਆ ਗਏ ਪੈਰਾ ਹੇਠ ਵਟੇਰੇ |

ਬਾਬਾ ਤੇਰੇ ਜੱਗ ਉਤੇ , ਅੱਜ-ਕੱਲ ਮੌਜਾ ਲੇਣ ਲੁਟੇਰੇ |

ਦੁੱਧ ਸਬਜੀਆ ਕੀ ਹੁਣ ਤੇ ਖੂਨ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਜਾਲੀ .

ਤੇਰੀ ਜੱਗ ਜਨਨੀ ਨੂੰ ਅੱਜ-ਕਲ ਜੰਮਣ ਵੀ ਨਈ ਦਿੰਦੇ ,

ਸੱਬ ਬੁੱਦੀ ਜੀਵੀਆ ਨੇ , ਮੂੰਹ ਤੇ ਲਾ ਲਏ ਚੁੱਪ ਤੇ ਜਿੰਦੇ |

ਸੱਚ ਬੌਲਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਅਜ-ਕੱਲ ਟਾਵੇ ਟਾਵੇ ਚਿਹਰੇ ,

ਕੌਈ ਪਾਸਾ ਛੱਡਿਆ ਨਈ , ਪਾ ਲਏ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਘੇਰੇ |

ਬਾਬਾ ਤੇਰੇ ਜੱਗ ਉਤੇ , ਅੱਜ-ਕੱਲ ਮੌਜਾ ਲੇਣ ਲੁਟੇਰੇ |

ਧੀ

ਤੈਨੂੰ ਇਕ ਗੱਲ ਪੁਛਾਂ ਮਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਤੂੰ ਦਸ ਨੀ ਜਰੂਰ।
ਮਾਂ ਧੀ ਤੋਂ ਨਰਾਜ, ਦਸ ਕੀ ਧੀ ਦਾ ਕਸੂਰ।
ਉਹ ਮਾਵਾਂ ਵੀ ਧੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਹਨਾ ਜੰਮੇ ਪੀਰ ਤੇ ਫਕੀਰ।
ਮਾਵਾਂ ਉਹ ਵੀ ਧੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਹਨਾ ਜੰਮੇ ਨਲੂਏ ਜਿਹੇ ਵੀਰ।
ਕਰ ਧਿਆਨ ਮਾਤਾ ਭਾਨੀ ਜੀ ਵੱਲ, ਸੀ ਜਿਹੜੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਧੀ ।
ਉਹ ਮਹਿਲ ਬਣੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ, ਉਹ ਹੀ ਜਨਨੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸੀ ।
ਇਕ ਧੀ ਤੇਰੀ, ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਲੜੀ ਸੀ।
ਧੀ ਤੇਰੀ ਭਾਗੋ, ਖਿਦਰਾਣੇ ਵਾਲੀ ਢਾਬ ਤੇ, ਨਾਲ ਵੈਰੀਆਂ ਦੇ ਲੜੀ ਸੀ।
ਮੇਰੇ ਜੰਮਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਅੱਜ ਤੂੰ ਹੀ ਮੈਂਨੂੰ ਮਾਰੇਂ, ਦਸ ਮੇਰਾ ਕੀ ਕਸੂਰ।
ਤੈਨੂੰ ਇਕ ਗੱਲ ਪੁਛਾਂ ਮਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਤੂੰ ਦਸ ਨੀ ਜਰੂਰ।
ਹੋਈ ਮਾਂ ਧੀ ਤੋਂ ਨਰਾਜ, ਦਸ ਕੀ ਧੀ ਦਾ ਕਸੂਰ।
ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ, ਦਰਜ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਨਾਰੀ ਨੂੰ, ਇਕ ਪੁਰਸ਼ ਸਮਾਨ।
ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟ੍ਰਪਤੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪਾਟਿਲ,ਇਕ ਔਰਤ ਮਹਾਨ।
ਪੁਤਰ ਨਿਸ਼ਾਨ, ਔਰਤ ਈਮਾਨ, ਦੌਲਤ ਗੁਜਰਾਨ, ਕਹਿਣ ਗ੍ਰੰਥ ਮਹਾਨ।
ਜੋ ਪੂਜੇ ਲਛੱਮੀ,ਉਹੋ ਮਾਲਾ-ਮਾਲ, ਇਹ ਗੱਲ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕੁੱਲ ਜਹਾਨ ।
ਐ ਦੁੱਨੀਆ ਵਾਲਿਓ, ਜਦੋਂ ਸਮਝੋਗੇ ਲੜਕਾ ਲ਼ੜਕੀ ਇਕ ਸਮਾਨ।
ਤਾਂ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ, ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਮਹਾਨ।
ਅੱਜ ਧੀ ਨੂੰ ਗਰਭ ਚ ਮਾਰਨ ਲਈ, ਕਿਉਂ ਹੋਈ ਇਕ ਮਾਂ ਮਜਬੂਰ ।
ਚੌਧਰੀ ਸਮਾਜ ਦੇਉ, ਜੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ………………..

Khadku

ਫੜ ਕੇ ਲਿਜਾਂਦੇ ਜਦੋਂ ਗਜਨੀ ਬਜਾਰ ਅੰਦਰ
ਮੰਡੀ ਲਾਉਂਦੇ ਸੀ ਮੁਗਲ ਜਨਾਨੀਆਂ ਦੀ
ਮੈਨੂੰ ਦੱਸੋ ਓਦੋਂ ਕਿੱਥੇ ਸੀ ਦਫਨ ਹੋਈ
ਅਣਖ ਵੱਡਿਆਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀਆਂ ਦੀ
ਤਰਲੇ ਕਰਦਿਆਂ ਦਾ ਬਿਪਰੋ ਇਤਿਹਾਸ ਪੜ੍ਹਿਆ
ਪੜ੍ਹੇ ਧੋਖੇ ਤੇ ਗਜਨੀ ਬਜਾਰ ਪੜ੍ਹ ਲੈ
ਕੀਤੇ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤੇ
ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਉਹ ਪਰਉਪਕਾਰ ਪੜ੍ਹ ਲੈ
ਅਸੀਂ ਪੜ੍ਹ ਲਿਆ ਚੰਦੂਆਂ-ਗੰਗੂਆਂ ਨੂੰ
ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਿਰਦਾਰ ਪੜ੍ਹ ਲੈ
ਮੌਕਾ ਆਉਣ ਤੇ ਗਿਰਗਿਟਾਂ ਵਾਂਗ ਬਦਲੇ
ਨਹਿਰੂ-ਗਾਂਧੀ ਜਿਹੇ ਕਈ ਮੱਕਾਰ ਪੜ੍ਹ ਲੈ
ਜੇ ਹਿੰਮਤ ਹੈ ਵੇਖਿਓ ਲਲਕਾਰ ਕੇ ਹੁਣ
ਸਿਘਾਂ ਸੂਰਿਆਂ ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਦੁਲਾਰਿਆਂ ਨੂੰ
ਫੁਲਾ ਸਿੰਘ, ਰਣਜੀਤ ਦੇ ਜਾਨਸ਼ੀਨਾਂ
ਨਲੂਏ ਸ਼ੇਰ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਿਆਂ ਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ
ਅਸੀਂ ਵੱਢ-ਵੱਢ ਪੂਰ ਖਪਾ ਦੇਈਏ
ਵੇਖਿਆ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਇੱਜਤ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰ ਕੇ ਤੇ
ਅਕ੍ਰਿਤਘਣਾਂ ਦੀ ਕੌਮ ਦੇ ਨਾਇਕ ਬਣ ਗਏ
ਨਿਹੱਥਿਆਂ, ਨਿਰਦੋਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਤੇ
ਜਿਹੜੀ ਘੂਰਦੀ ਦੇਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਤਾਂਈ
ਨਹੀਂ ਅੱਖ ਉਹ ਇੱਕ ਵੀ ਰਹਿਣ ਦੇਣੀ
ਬੜਾ ਸਹਿ ਲਿਆ ਜੁਲਮ ਵਡੇਰਿਆਂ ਨੇ
ਨਹੀਂ 'ਓਏ'ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਦੇਣੀ
ਆ ਜਾ ਬਾਬਾ ਤੂੰ ਅੱਜ ਫੇਰ ਤੀਰ ਫੜਕੇ
ਤੇਰੇ ਸਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਲਵਾਂਗੇ ਸਾਹ ਬਾਪੂ
ਜੋ ਚਾੜ੍ਹੀਆਂ ਭਾਜੀਆਂ ਬਿਪਰਾਂ ਨੇ
ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਹੀ ਦਿਆਂਗੇ ਲਾਹ ਬਾਪੂ

ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ

ਐ ਸ਼ਹੀਦੇ ਆਜ਼ਮ ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ
ਭਟਕ ਦੇ ਦੇਖ ਕੇ, ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਉਦੀ ਏ
ਅਣਖ ਨਾਲ ਜੀਣ ਦਾ ਜ਼ਜ਼ਬਾ
ਗੈਰਤ ਨੂੰ ਹਲੂਣਾ ਦਿੰਦੀ ਸੋਚ
ਗੁਆਚ ਗਈ ਲਗਦੀ ਏ
ਸਮੈਕਾਂ ਦੇ ਸੂਟੇ,
ਨਾੜਾਂ ਚ ਟੀਕੇ ਲਾਉਦੇ
ਤੇਰੇ ਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਤੱਕ,
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤ ਹੋ ਉਦਾਸ ਗਈ ਲਗਦੀ ਏ
ਲਾਲੇ ਲਾਜਪਤ ਦੇ ਪਤਾ ਨਹੀ,
ਕੋਈ ਝਰੀਟ ਆਈ ਵੀ ਸੀ ਕਿ ਨਹੀ
ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਅਣਖ ਨੂੰ ਪਾਈ ਵੰਗਾਰ
ਤੂੰ ਕਬੂਲ ਕੀਤੀ ਸੀ
ਤੇ
ਸਾਂਡਰਸ ਦੀ ਹਿੱਕ ਚ
ਗਰਮ ਲੋਹਾ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਅਣਖ ਸਿਰ ਚੜਿਆ ਕਰਜ਼ਾ
ਸੂਦ ਸਣੇ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ
ਅੱਜ ਤੇਰੇ ਵਾਰਸ ਕਹਾਉਣ ਵਾਲੇ
ਰੰਗ ਦੇ ਬਸੰਤੀ ਚੋਲਾ,ਮਾਏ ਮੇਰਾ ਰੰਗ ਦੇ ਬਸੰਤੀ ਚੋਲਾ
ਉੱਚੇ ਸੁਰ ਚ ਗਾਉਦੇ ਨੇ
ਤੇ
ਪਾਰਲੀਮੈਟ ਚ ਲੋਕ ਵਿਰੋਧੀ ਬਿਲਾਂ
ਟਾਡਾ ਤੇ ਪੋਟਾ ਦੇ ਹੱਕ ਚ ਵੋਟ ਪਾਉਦੇ ਨੇ
ਇਨਕਲਾਬ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵੀ,
ਬਸ
ਨਾਅਰਿਆ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰਹਿ ਗਏ ਨੇ
ਕਿਰਤੀਆ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ
ਕਰਦੇ-ਕਰਦੇ
ਸਰਮਾਏਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੂੜ ਕੇ ਬਹਿ ਗਏ ਨੇ
ਕੰਮੀਆ ਦੇ ਵਿਹੜਿਆ ਚ ਡੁੱਬਾ ਸੂਰਜ,
"ਕਿੰਗ-ਮੇਕਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀ ਦਿੰਦਾ
ਆਪਣਿਆ,ਗੈਰਾਂ ਦੇ ਹੱਥੋ ਲਹੂ-ਲੁਹਾਣ
ਪੰਜਾਬ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀ ਦਿੰਦਾ
"ਪੰਜਾਬ ਕੰਨੀ ਕੰਡ ਕਰਕੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪੈਰ ਚੱਟਣ ਵਾਲਿਆ ਹੁਣ ਕੋਈ ਘਾਟ ਨਹੀ"
ਘਾਟ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਉਹਨਾਂ ਦੀ
ਜੋ "ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ" ਦੇ ਵਾਗੂੰ
ਸੁੱਤੇ ਭੁਝੰਗ ਜਗਾ ਸਕਣ
ਕੰਮੀਆ ਦੇ ਵਿਹੜਿਆ ਚ ਡੁੱਬੇ
ਸੂਰਜਾਂ ਨੂੰ ਮਘਾ ਸਕਣ
"ਇਨਕਲਾਬੀ ਬੰਤ" ਦੇ ਵਾਂਗੂੰ
ਹੱਥ ਵਢਾ ਕੇ ਵੀ ਗਾ ਸਕਣ
"ਚੋਹਲੇ ਵਾਲੇ ਨਿਰਮਲ" ਵਾਗੂੰ
ਹਿੱਕਾਂ ਡਾਹ ਕੇ ਹੇਕਾਂ ਲਾ ਸਕਣ
ਤੇ
ਸਮਝਾ ਸਕਣ
ਇਹਨਾ ਪੁਤਲੇ ਫੂਕ ਫੋਰਸਾਂ ਨੂੰ
ਕਿ
ਹੱਕ ਮੰਗਿਆ ਨਹੀ ਮਿਲਦੇ
ਹੱਕ ਖੋਹਣੇ ਪੈਦੇ ਨੇ
ਗੈਰਤ ਤੇ ਲੱਗੇ ਦਾਗ
ਲਹੂ ਨਾਲ ਧੋਣੇ ਪੈਦੇ ਨੇ
ਇਨਕਲਾਬ ਬੰਦੂਕ ਦੀ ਨਾਲੀ ਚੌ ਨਿਕਲੇਗਾ
ਅੰਬਰਾਂ ਚੋ ਤੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਉਦੀ ਏ
ਐ ਸ਼ਹੀਦੇ ਆਜ਼ਮ ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ
ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਉਦੀ ਏ
ਅੱਜ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਆਉਦੀ ਏ

ਬਾਗੀ

ਬਾਗੀ ਨਾਮ ਸਾਡਾਂ,
ਬਾਗੀ ਕੌਮ ਸਾਡੀ,
ਗੁਰੂ ਦਸਮੇਸ਼ ਬਾਗੀ,
ਸਾਡਾ ਬਾਗੀ ਪੰਥ ਪਰਿਵਾਰ ਲੌਕੌ,
ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਬਾਗੀ,
ਉਧਮ ਸਿੰਘ ਬਾਗੀ ,
ਬਾਗੀ ਸੀ ਸਾਡਾ ਭਿਡਰਾਂ ਵਾਲਾ ਸਰਦਾਰ ਲੌਕੌ,
ਅਸੀ ਰਹੇ ਸਦਾ ਬਾਗੀ ਖਾਲਸਾ ਜੀ,
ਹੁਣ ਬਾਗੀਆਂ ਤੌ ਕੰਬੂਗੀ ਸਰਕਾਰ ਲੌਕੌ,
ਸਰਬੰਸ ਦਾਨੀ ਦਾਤਾ , ਨੀਲੇ ਤੇ ਸਵਾਰ ਦਾਤਾ,
ਦੇਖਦਾ ਏ ਜਮਾਨਾ, ਹੇ ਦਲੇਰ ਤੇਰਾ ਖਾਲਸਾ,
ਗਿੱਦੜਾਂ ਦੇ ਵਾਗ ਲਾਵੇ ਅਗੇ ਦਲ ਵੈਰੀਆਂ ਦੇ,
ਗੌਜੇ ਜਦੌ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਸੇਰ ਤੇਰਾ ਖਾਲਸਾ ,
ਕੰਬਦੀ ਜਮੀਨ ਅਸਮਾਨ ਥਰ ਥਰਉਦੇਂ
ਜੁਲਮਾਂ ਤੇ ਜਾਲਮਾਂ ਲਈ ਜਨੇਰ ਤੇਰਾ ਖਾਲਸਾ,
ਇਕ ਵਾਰੀ ਦਿੱਲੌ ਕਰੇ ਅਰਦਾਸ ਤੇਰੀ ,
ਚਲੀ ਤੂਫਾਨ ਰੁੱਕਦਾ ਨਹੀ ਫੇਂਰ ਤੇਰਾ ਖਾਲਸਾ,
ਸੀਸ਼ ਤਲੀ ਉਤੇ ਰੱਖੀ ਆਵੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚੱ ਖਾਲਸਾ,
ਹਨੇਰੀ ਮਚਾਈ ਜਾਵੇ ਚੁਫੇਰ ਤੇਰਾ ਖਾਲਸਾ,
ਦੇਖਦਾ ਜਮਾਨਾਂ ਦਲੇਰ ਤੇਰਾ ਖਾਲਸਾ,

ਖਾੜਕੂ

ਸੀਨੇ ਵਿੱਚੋ ਉਠਦੀ ਏ ਯਾਦ ਜਦੋ ਯਾਰਾਂ ਦੀ
ਪਤਝੜ ਜਿਹੀ ਰੁੱਤ ਲਗਦੀ ਬਹਾਰਾਂ ਦੀ
ਸੀਨਿਆ ਚ ਸੱਚੇ-ਸੁੱਚੇ ਜ਼ਜ਼ਬਾਤ ਲੈ ਕੇ,
ਮੌਤ ਦਰ ਢੁੱਕੀ ਜਾ ਕੇ ਜੰਝ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ
ਆਖਦੇ ਸੀ ਸਿਰ ਦੇ ਕੇ ਲਈਆ ਸਰਦਾਰੀਆ,
ਸਿਰ ਦੇ ਕੇ ਪਾਲਣੀ ਏ ਲਾਜ ਦਸਤਾਰਾਂ ਦੀ
ਆਖਿਆ ਮੈ ਤੋਰਦੇ ਹਾਂ ਕਲਮਾਂ ਦਾ ਕਾਫਿਲਾ,
ਛੱਡੋ ਪਰਾਂ ਯਾਰੋ ਗੱਲ ਖੂਨੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ
ਸੁਣ ਕੇ ਜਵਾਬ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਿਆ,
ਹਾਕਮ ਤਾਂ ਬੋਲੀ ਨਹੀਉ ਜਾਣਦੇ ਪਿਆਰਾਂ ਦੀ
ਕਹਿ-ਕਹਿ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੇ ਯਾਰ ਮੇਰੇ,
ਮੌਤ ਨਹੀਉ ਹੋਣੀ ਪਰ ਖਾੜਕੂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ
ਹੁਣ ਜਾ ਕੇ "ਅਮਨ" ਨੂੰ ਸਮਝ ਏਹ ਆਈ,
ਕਲਮਾਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਲੋੜ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ
ਕਲਮਾਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਲੋੜ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ

Opration Blue Star

ਚਿੱਟੇ ਹੋ ਗਏ ਰੰਗ ਰੱਬਾ ਗੂੜੀਆਂ ਇਹ ਚੁੰਨੀਆਂ ਦੇ,
ਬਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਗਾਂ ਵੀ ਨੇ ਭੰਨ-ਭੰਨ ਤੋੜੀਆਂ,
ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਮਮਤਾ ਵੀ ਗਈ ਸੀ ਵਲੂੰਧਰੀ,
ਵਾਰੀਆਂ ਸੀ ਕੌਮ ਲਈ ਪੁੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਜੋੜੀਆਂ,
ਕਿੱਦਾਂ ਦਾ ਭੁਚਾਲ ਆਇਆ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇ,
ਨਰਮ ਜਹੀਆਂ ਜਿੰਦਾਂ ਖੂਨੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਰੋੜੀਆਂ,
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਖਵਾਲੇ ਕਹਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੀਡਰਾਂ ਨੇ,
ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਵੀ ਨਾ ਮੋੜੀਆਂ,
ਕੀ ਸੀ ਦੋਸ਼ ਹੱਕ ਮੰਗਿਆ ਸੀ ਆਪਣਾ,
ਹੱਕ ਮੰਗਾਂ ਸਭ ਨਾਲ ਜੁਲਮਾ ਮਰੋੜੀਆ,
ਮਾਵਾਂ ਕੀਹਨੂੰ ਪੁੱਤ ਕਹਿਣ ਵੀਰਾ ਕਹੇ ਭੈਣ ਕੀਹਨੂੰ,
ਕੀਰਨਿਆਂ ਚ ਬਦਲੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀਆ ਲੋਹੜੀਆਂ,
ਅੱਜ ਵੀ ਮੈਂ ਜਦੋਂ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਓਹ ਸਮਾਂ,
ਚੀਕਾਂ ਸੁਣ ਵੱਜਦੀਆਂ ਦਿਲ ਤੇ ਹਥੋੜੀਆਂ,
ਹੁਣ ਵੀ ਏ ਓਹੀ ਹਾਲ ਖਤਰੇ ਚ ਕੋਮ ਸਾਡੀ,
ਪੰਥ ਦੇ ਸੁਦਾਗਰਾਂ ਨੇ ਹੱਦਾਂ ਸਭ ਤੋੜੀਆਂ,
ਉਠੋ ਵੀਰੋ ਸਾਂਭ ਲਓ ਵੱਸਦਾ ਪੰਜਾਬ ਸਾਡਾ,
ਲੀਡਰਾਂ ਨੇ ਵੇਚ ਦੇਣਾ ਭਾਅ ਇਹ ਕੋੜੀਆਂ,
ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਯਾਦ ਕਰ ਪੈਰੀਂ ਛਾਲੇ ਪੈਣ ਮੇਰੇ,
“ ਰਾਜ “ ਉੱਤਰਦਾ ਜਦੋਂ ਹਰਮੰਦਿਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ......

ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਿੰਘ

ਮੰਤਰਾ ਤੇ ਯੰਤਰਾ ਚ, ਟੂਣਿਆਂ ਤੇ ਤੰਤਰਾ ਚ...

ਕਾਮਨਾ ਕਮੰਤਰਾ ਚ, ਮੋਹ ਨੂੰ ਟਕਾਈ ਨਾਂ,

ਮੰਦਰਾ ਤੇ ਕੰਦਰਾ ਚ, ਯੋਗੀਆਂ ਕਲੰਦਰਾ ਚ..

ਕਾਲਰਾ ਤੇ ਬੰਜਰਾ ਚ, ਰੱਬ ਨੂੰ ਧਿਆਈ ਨਾਂ,

ਸਾਧੂਆਂ ਪਖੰਡੀਆਂ ਚ, ਵਡਿਆਂ ਘਮੰਡੀਆਂ ਚ..

ਵੇਸਵਾ ਤੇ ਰੰਡੀਆਂ ਚ, ਕਦੇ ਚਿਤ ਲਾਈ ਨਾਂ,

ਸੁੰਦਰ ਸੁਨਖੀਆਂ ਚ, ਮਾਇਆ ਦੀਆਂ ਮੱਖੀਆਂ ਚ..

ਉਹਨਾ ਦੀਆਂ ਅੱਖੀਆਂ ਚ, ਅੱਖੀਆਂ ਤੂੰ ਪਾਈ ਨਾਂ,

"ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਿੰਘ" ਸੋਚ, ਦੱਸਾਂ ਹਾਲ ਪੋਚ ਪੋਚ,

ਮਾਇਆ ਪਿਛੇ ਲਗ ਕਿਤੇ ਸਿੱਖੀ ਭੁੱਲ ਜਾਈ ਨਾਂ....

Ranvir Singh Barn

ਮੇਰਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਸੂਰਮਾ

ਮੇਰਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਸੂਰਮਾ, ਉਹ ਕਲਗੀਧਰ ਦਾ ਲਾਲ
ਉਹਨੇ ਪਾਈ ਸ਼ਹੀਦੀ ਹੱਸ ਕੇ, ਉਹਦਾ ਵੱਖਰਾ ਜਾਹੋ ਜਲਾਲ
ਸਿੰਘਾਂ ਹੱਸ ਫੈਲਾਈਆਂ ਛਾਤੀਆਂ, ਦਿੱਤੇ ਤੋਪਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਮੋੜ
ਉਥੇ ਖੂਨ ਹਿੰਦ ਦੀ ਫੌਜ ਦਾ, ਦਿੱਤਾ ਨਿੰਬੂ ਵਾਂਗ ਨਿਚੋੜ
ਇਕ ਜਨਰਲ ਸਿੰਘ ਸੁਬੇਗ ਸੀ, ਸੂਰਮਾ ਬੜਾ ਦਲੇਰ
ਉਹਨੇ ਚੁਣ ਚੁਣ ਵੈਰੀ ਮਾਰ ’ਤੇ, ਉਹ ਕਲਗੀਧਰ ਦਾ ਸ਼ੇਰ
ਉਹਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਫੌਜ ਪੰਜਾਬ ਦੀ, ਸੰਤਾਂ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਕਮਾਨ
ਉਹਨੇ ਹੱਸ ਕੇ ਖਾਧੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ, ਹੱਸ ਕੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾਨ
ਜਾਲਮਾਂ ਢਾਹ ’ਤਾ ਤਖ਼ਤ ਅਕਾਲ ਨੂੰ, ਇਥੇ ਰੱਜ-ਰੱਜ ਕੀਤੇ ਫਾਇਰ
ਅੱਜ ਨਵੀਆਂ ਭਾਜੀਆਂ ਚਾੜ੍ਹੀਆਂ, ਸਾਡੇ ਗਲ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਟਾਇਰ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਿਚ ਘੇਰ ਲਏ, ਨਿਹੱਥੇ ਸਿੰਘ ਸਰਦਾਰ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਂਕ ਦੇ, ਉਹ ਕੋਹ-ਕੋਹ ਦਿੱਤੇ ਮਾਰ
ਕਲਗੀਧਰ ਦਿਆਂ ਵਾਰਸਾਂ ਨੂੰ, ਕਰਨ ਲਈ ਬਦਨਾਮ
ਇਥੇ ਵੈਰੀ ਚਾਲਾਂ ਚੱਲਦੇ ਤੇ ਲਾਉਂਦੇ ਸਾਡਾ ਨਾਮ
ਇਥੇ ਕਰਵਾਏ ਹਿੰਦ ਸਰਕਾਰ ਨੇ, ਕਈ ਕਨਿਸ਼ਕ ਵਰਗੇ ਕਾਂਡ
ਕਈ ਬੇਦੋਸ਼ੇ ਮਾਰ ਕੇ, ਦੇ ਤੀ ਸਾਡੇ ਹੱਥ ਕਮਾਂਡ
ਇਥੇ ਲੱਖਾਂ ਮਲਿਕ ਤੇ ਬਾਗੜੀ, ਝੱਲਦੇ ਝੂਠੇ ਕੇਸ
ਅੱਜ ਕੋਈ ਨਾ ਇਥੇ ਰਾਜਿਆ, ਕੌਮ ਤੇਰੀ ਦਾ ਦੇਸ
ਕਹਿ ਦੇਈਂ ਰਾਜੇ ਰਣਜੀਤ ਨੂੰ, ਤੂੰ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਪੰਜਾਬ
ਇਥੇ ਕੀਤੇ ਹਮਲੇ ਹਿੰਦ ਨੇ, ਸ਼ੇਰਾ ਆ ਕੇ ਦੇਹ ਜੁਆਬ
ਇਥੇ ਲਾਸ਼ਾਂ ਵੀ ਨਾ ਲੱਭੀਆਂ, ਛਿੜਿਆ ਮਾਰੂ ਰਾਗ
ਤੇਰੀਆਂ ਧੀਆਂ ਵਿਧਵਾ ਰੋਂਦੀਆਂ, ਉਜੜ ਗਏ ਸੁਹਾਗ
ਇਥੇ ਮਾਵਾਂ ਹਉਕੇ ਲੈਂਦੀਆਂ, ਨਾ ਮਿਲੇ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀਰ
ਨਾ ਮਿਲੇ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀਰ,ਨਾ ਮਿਲੇ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀਰ